De NIPT (niet-invasieve prenatale test ) is sinds 1 april 2023 onderdeel van het reguliere programma voor prenatale(tijdens de zwangerschap ) screening(onderzoek ) en kan vanaf 10 weken zwangerschap worden uitgevoerd. Bij de NIPT wordt bloed afgenomen bij de zwangere. Het bloed wordt onderzocht in een laboratorium om te kijken of er bij de foetus aanwijzingen zijn voor down-, edwards- of patausyndroom. Daarnaast kan de zwangere ervoor kiezen of ze wel of geen terugkoppeling wil van nevenbevindingen.
Binnen de regio van SPSNH wordt het bloed voor de NIPT verzonden naar het klinisch genetisch laboratorium van het Amsterdam UMC, locatie VUmc.
Aanvraag
Zowel het aanvragen van de NIPT als het ontvangen van de uitslag verloopt via het landelijke informatiesysteem Peridos. De zorgverlener kan de NIPT via het eigen bronsysteem of via Peridos aanvragen. Ook kan de NIPT aangevraagd worden voor zwangeren zonder BSN.
Heeft een zwangere geen BSN?
Wanneer een zwangere vrouw geen BSN heeft, maar wel onder controle is bij een verloskundig zorgverlener in Nederland, kan er toch een NIPT worden aangevraagd direct in Peridos, zie Beschrijving-invullen-labaanvraag-NIPT voor instructie.
Bloedafnameorganisatie
Tijdens het counselingsgesprek vraagt de counselor aan de zwangere waar zij bloed wil laten afnemen. Elke bloedafnamelocatie valt onder een bepaalde bloedafnameorganisatie. De zwangere kan dus kiezen naar welke locatie zij gaat voor de NIPT-bloedafname, zolang deze locatie onderdeel is van de bloedafnameorganisatie. Vul de bloedafnameorganisatie in op het aanvraagformulier. Indien de zwangere besluit dat ze op een andere locatie bloed wil laten prikken, dan is dit mogelijk mits de locatie onderdeel is van dezelfde bloedafnameorganisatie. Is dit niet het geval, dan zal er een nieuwe NIPT-aanvraag in Peridos gedaan moeten worden. Op Peridos vind je alle informatie over de bloedafnamelocaties voor de NIPT.
Belangrijk!
Print altijd het aanvraagformulier uit, alleen dan is de barcode duidelijk genoeg om te scannen. Zonder barcode kan de bloedbuis niet worden gekoppeld aan een zwangere en kan er dus geen bloedafname plaatsvinden. Let op! Het geprinte aanvraagformulier kan slechts één keer gebruikt worden.
Labaanvraag NIPT
Exclusiecriteria NIPT
Een zwangere komt niet in aanmerking voor NIPT
- als ze korter dan 10 weken zwanger is.
- er sprake is van een niet-vitale zwangerschap.
- ze niet onder controle staat bij een verloskundig zorgverlener in Nederland.
Indicaties voor verwijzing
Verwijs zwangeren met een medische indicatie voor prenatale diagnostiek naar een Centrum voor Prenatale Diagnostiek. Daar kan worden bekeken of zij in aanmerking komt voor de NIPT, invasief onderzoek of dat ander onderzoek meer passend is. Voor meer info: Verwijsindicaties en exclusiecriteria | Prenatale en neonatale screeningen (pns.nl)
Uitslag
Aanvragers van de NIPT ontvangen de uitslag in Peridos. Bij een nevenbevinding neemt een klinisch geneticus contact op met de aanvrager en zwangere. De drie NIPT-laboratoria krijgen met regelmaat de vraag van counselors wat de status van de NIPT aanvraag is. Deze status kan de counselor zelf in Peridos opzoeken, zie omschrijving ‘status aanvraag controleren’.
- De status is ‘aangevraagd (of aanvraag verstuurd)’ of ‘bij verwijsplatform’ als er nog geen bloed is afgenomen.
- De status is ‘bloed afgenomen’ als de gegevens van de bloedafnameorganisatie naar Peridos zijn gegaan.
- Als het NIPT laboratorium de bloedbuis scant en een bericht naar Peridos stuurt, dan is bij ontvangst van dat bericht de status ‘bij laboratorium’.
- Als Peridos vervolgens de aanvraaggegevens terugstuurt en een bevestiging van ontvangst krijgt van het NIPT laboratorium, dan is de status ‘analyse’.
- Als het NIPT-laboratorium het uitslagbericht naar Peridos heeft verstuurd en de uitslagbrief te downloaden is, dan is de status ‘afgerond’.
Afwijkende uitslag
Bij een afwijkende uitslag verwijst de counselor de zwangere zo snel mogelijk naar een centrum voor prenatale diagnostiek. Bij een nevenbevinding verschijnt de uitslag niet gelijk in Peridos, maar wordt er eerst contact opgenomen door een klinisch geneticus. De klinisch geneticus belt de counselor om de uitslag door te nemen. Daarna wordt door de klinisch geneticus contact opgenomen met de zwangere voor counseling over het vervolgonderzoek.
Heb je vragen?
- Heb je een vraag over de bloedafname, bloedanalyse, het verwerken van de uitslagen: neem contact op met de Peridos Helpdesk via Contact – Peridos
- We vragen je nadrukkelijk om NIET te bellen met het NIPT-laboratorium. Slechts in één uitzonderlijk geval is het wel wenselijk om direct contact op te nemen met het NIPT-laboratorium: als een aanvraag moet worden aangepast, terwijl de aanvraag al in de status ‘Analyse’ of ‘Afgerond’ staat (bijvoorbeeld als het vakje nevenbevindingen verkeerd is aangekruist): dan wordt de aanvraag voor een her-test direct door het NIPT-laboratorium mogelijk gemaakt.
- Kom je er niet uit, neem dan contact op met SPSNH via mail contact@spsnh.nl of telefonisch 085 – 06 40 414
